2015 ve Yeni Sosyal Dünya Düzeni

Özellikle son 20 yılda Avrupa Birliği’nin etkinliği, ülkeler arasındaki serbest ticaret anlaşmaları, dış ticareti kolaylaştıran yasal düzenlemeler ve Euro gibi para birlikleri, dünyayı yeni bir düzene yöneltti. Bu yeni düzenle birlikte iletişim alışkanlıkları değişti. Anlık bilgi transferi, bilgi teknolojilerinin serbest dolaşımı gibi unsurlar ticareti internet ortamına taşıdı.

İnsanların ve bilgisayarların mobilleştiği (taşınabilir bilgisayarlar) ve sürekli hareket halinde olduğu bu yeni düzen, iletişim dünyasıyla müthiş bir uyum oluşturdu ve bilgisayar, telefon, televizyon, internet kavramları tek bir nesne üzerinde, akıllı telefonlarda birleşmeye yöneldi.

Iphone çılgınlığının tüm dünyada yayılması ve telefon sektörüne yön vermesi sonucunda Samsung, Nokia,LG gibi teknolji devleri yatırımlarının büyük kısımlarını Smartphone teknolojilerine ayırdılar. Bunun yanı sıra akıllı telefon teknolojileri HTC,Huawai gibi mobil teknoloji firmalarının popülaritesini arttırdı.Bu süreç hala devam ediyor ,dünya internet ortamına hala entegre oluyor ve bu işlemi artık laptoplar değil mobil aygıtlar ile yapıyor.

Sadece laptoplar değil,televizyonlar ve oyun konsolları da internet ve sosyal medyaya erişim sağlıyor. Bu durum da bir teknoloji karmaşasını beraberinde getiriyor.Entegrasyon akıllı telefonlar üzerinde mi yoksa bilgisaylar üzerinde mi gerçekleşecek?

Future design ve Yoko design isimli şirketler katlanabilir laptop (rolltop) üzerinde çalışıyorlar.

Geleceğin nereye gittiği ile ilgili ise futuristik yaklaşımım şu şekilde ;

5-10 sene içinde katlanabilir mobbooklar piyasaya hakim olacak. Bu mobboklar kendini bilgisayar işlevli akıllı telefon olarak konumlandıracak. İstenildiğinde televizyon, istenildiğinde laptop istenildiğinde ise katlanarak telefon olarak kullanılabilecekler.

Microsoft kendi sosyal ağını mı kuruyor?

Bu yazıyı yazmamın sebebi Chip dergisinin Aralık sayısında yer verdiği Microsoft'un Socl.com ile sosyal ağ hizmeti sağlamaya başlayacağı iddiası...


Haberde Microsoft'un pazarı tek başına Facebook'a ya da Google'a teslim etmek istemediği, bu yüzden kendi sosyal ağını vitrine çıkaracağından bahsediliyor.

Kısa bir süre önce bir internet sitesi domainleri kontrol ederken socl.com olan alan adını Microsoft'un aldığı bilgisine ulaşıyor. Siteye girip baktığında Facebook ve Twitter giriş butonlarının yer aldığı bir resimle karşılaşıyor. Tabii bu durum Microsoft'un kendi sosyal ağını oluşturma planları yaptığı algısına neden oluyor.

Bu dedikodu yayılınca Microsoft'tan bir yetkili projenin şirket içi bir çalışma olduğunu ve yanlışlıkla internette yayınlandığını açıklamak zorunda kalıyor.

Medyaya hakim olan en yaygın görüş, Microsoft'un bilerek böyle bir siteyi faaliyete geçirdiği ve bu yolla rakiplerinin tepkilerini ölçerek piyasanın nabzını yoklama yolunu seçmiş olabileceği yönünde.

Benim görüşüm ise,piyasada dolanan yaygın kanının aksine socl.com sitesinde kısa süreliğine barınan'' Tulalip'' kaosunun, Google+, Twitter veya Facebook'a rakip olarak tasarlanmış bir seçenek olmadığı yönünde.

Socl.com üzerinden Facebook ve Twitter'a giriş izni veren Tulalip'in, bir nevi sosyal medya yöneticisi şeklinde kendini konumlandırması büyük olasılık.

Microsoft,Bing'i de faaliyete geçirdiğinde piyasalarda oluşan kanının aksine Bing'in bir arama motoru olmadığı,bir karar verme motoru olduğu üzerinde durmuştu. Hatta çıkış sloganı, ''dünyanın yeni bir arama motoruna ihtiyacı yok ama bir karar verme motoruna ihtiyacı var'' olmuştu.

Yani Microsoft en baştan, Google ile rekabete girmek yerine bu savaşı çoktan kaybettiğini kabullenerek, ikincil çözümler bulma yoluna gitmişti.

Socl.com ile de Microsoft'un Twitter ve Facebook görsellerine yer vermesi bu savaşa girmeyeceğini, fakat ikincil akıllı bir çözüm sunacağını gösteriyor.

Aslında çok mantıklı bir karar. Piyasadaki açıkları bularak onların üzerine gitmek semantik web çağına Bing ile adım atan Microsoft'un rekabet gücünü perçinliyor.

Facebook özelleştirilmesi

Sosyal medya ile ilgili hafızamızı yoklayacak olursak, hi5 ve Myspace gibi siteler bir süre önce tüm dünyayı abluka altına almıştı. ( Gerçi myspace bugünlerde yine de popüler sayılabilir )

Bu ağlar sayfanızı özelleştirmenize imkan veriyordu.


Hi5 profilinize beğendiğiniz dizileri silide şeklinde koyabiliyordunuz. Aynı özellik myspace için de geçerliydi ki bunu doğrulayacak şekilde birçok müzik grubu Myspace profilini özelleştirerek faaliyete geçiriyordu.

Fakat günümüzün en popüler sosyal medya hizmeti Facebook, kendi arayüzünde ‘’profil özelleştirmesi’’ni sağlayacak araçları hizmete sokmuyor. Hal böyle olunca Facebook’ta var olup, adını duyurmak isteyen şirketler, şarkıcılar ve yazarlar çeşitli araçlar kullanarak profillerini özelleştiriyor ve Facebook’un sıradan görüntüsünden kendilerini kurtarıyorlar.

‘’ Sürükle bırak’’ mantığıyla hareket eden bu araçlar sayesinde tasarımı yapılmış, hazır şablon halinde broşürler, formlar, anketler, sosyal oyunlar vb. birçok eklentiye zaman harcamadan sahip oluyorsunuz.

Belirli hizmetleri ücretsiz sunan bu araçların ‘’premium’’ versiyonları da mevcut.

Tabsite, Pagemodo ve Shortstack ‘’Facebook özelleştirme hizmeti’’ sunan araçların en önde gelenleri.

Bu araçlardan Microsoft, bilboard.com gibi referansları elinde bulunduran Tabsite profesyonel görüntüsüyle bir adım öne çıkmış durumda. Aşağıdaki tanıtım videosunda ayrıntılar bulunmakta ;

Sosyal medyada da rekabetin her geçen gün kızıştığı bir ortamda, sosyal medya hesabı yönetmenin de maliyetleri giderek artıyor…

Sosyal Medya nasıl ölçümlenir? En iyi Sosyal Medya Araçları nelerdir?

Sosyal Medya Araçları neden önemlidir?

"You can't manage what you can't measure." demiş ünlü Amerikan istatistik profosörü William Edwards Deming. Yani ‘’ölçemediğin şeyi yönetmezsin’’.

Sosyal medyada var olmak ve için onu yönetmek zorundasınız. Yönetmek için ise ölçmek...

Kaç kişi hakkınızda tweet yapmış, hangi kampanyanız ilgi görüyor? Hakkınızda dolaşan dedikodular neler? Doğru olmasa dahi bu dedikoduları kaç kişi beğenmiş ve konuşmayı sürdürmüş? Sosyal medyadaki görünürlüğünüzün derecesi nedir? Rakiplerinizin durumu nedir? Rakiplerinize göre güçlü ve zayıf yanlarınız neler? ( sosyal medya için SWOT analizi yapılabilir ) Hakkınızdaki yorumların kaç tanesi pozitif kaçı negatif?

Bu soruların cevaplarına birçok sosyal medya izleme aracından ulaşabilirsiniz. Bu sosyal medya takip araçlarından özellike ücretli olanları istatistiksel sonuçların yanında grafiksel veriler de veriyor.

Birçok farklı seçenek arasında gitgeller yaşamamanız için deneyimlediğim hizmetlerden en verimlilerini sıralayım :

     Socialmention: Socialmention’u öne çıkaran en önemli özellik ekranın sol üst köşesinde verdiği anlamlı ve işe yarayan istatistiki bilgiler. Göz atalım:

    Strength : Markanızın sosyal medyada bahsedilme şiddetini gösterir.

Sentiment : Pozitif olan yorumların negatif olan yorumlara oranını gösterir.

Passion : Markanızdan farklı kişiler bahsediyorsa passion oranı düşük örn ; %20, belirli bir grup ya da birkaç kişi bahsediyorsa passion oranı yüksek olur. Örn; %55.

Range : Markanızın sosyal medyadaki etki ve yayılım alanını gösterir.

Bu istatistiksel alanın altındaki kısımda da en son markanız hakkında ne zaman konuşulduğu, kaç kere retweetlendiğiniz ve kaç bağımsız yazarın hakkınızda konuştuğu bilgileri yer almaktadır.

Aşağıda verilerin doğru olup olamayacağı hakkında bir incelemem var. Örnek olarak aynı sektörde faaliyet gösteren iki şirketi seçtim. Biri ‘’michelin’’ diğeri ise ‘’ kumho’’. Bu markaların kafanızda yaptığı çağrışımları aşağıdaki sonuçlar doğruluyor bence.

Twazzup : Twazzup çok iyi bir twitter araması yapmakta, kullanmaktayım ve gerçekten ayrıntılı bir şekilde arama yapıyor.

Google alert ve Yahoo alerts : Hakkınızda google veya yahooda endekslenmiş bir sitede geçen herşey mail kutunuza düşüyor.

Howsociable : İşin biraz reklam ve hızlı tüketime ait kısmı. Online ortamda ne kadar sosyalsiniz, yani ne kadar piyasanız var? Fakat dikkat çekici.

Wildfire : İki markanın sosyal medyadaki durumunu mukayese ediyor. Rakibinizin akıbetini merak ediyorsanız sizin için biçilmiş kaftan.

Yukarıda bahsedilenler sosyal medya uzmanları için muazzam yol göstericiler. Ücretsiz olmalarına rağmen verimleri hiç de küçümsenemeyecek boyutta. Eğer bu işe bütçe ayırmayı düşünen kurumsal büyük bir şirket iseniz radian6 ve sysomus iki mükemmel seçim olacaktır.

Zaten referansları çok şey anlatıyor.

Radian6’in referansları : Pepsi, Activision, Ups, Logitech, Loreal

Önümüzdeki yazılarda diğer sosyal medya takibi yapan araçları da inceleyeceğiz...

2012’de Sosyal Medya: 2012 ve Sosyal Medyanın 4 Trendi

Her yıl sosyal medya hayatımızda daha fazla alanı kapsıyor. Bu uçsuz bucaksız görünen yolculukta seyahatin nasıl sonlanacağı üzerine tahminler yapıladursun, sosyal medyanın evrimine ilişkin 2012 beklentilerime değineyim.

Aslında aşağıda açıklayacağım maddeler benim beklentilerimin dışında bu dünyada sıkça konuşulan değişiklikleri içeriyor. Bizi sosyal medya’da 2012’de nelerin beklediğine göz atalım ;

1- Mobil teknolojiler : 2012 için ilk sıraya mobil teknolojileri koyuyorum. Mobil cihazların kullanım oranının tüm dünyada hızlı bir şekilde artmasına paralel olarak, 2011’de ilk amarelerini gördüğümüz ‘’sosyal medyanın mobil dünyaya transferi ‘’ olgusunu daha sıklıkla duyacağız.


Bu yazıda paylaştığım gibi Ios ve Android kendi mobil Adwordslerini yaratmaya başladılar. İnternet altyapısının hızla geliştiği ülkelerde de internete her yerden bağlanılabilmesi, GSM operatörlerinin düşük bir ücret karşılığında internete erişim sağlaması gibi faktörler sosyal medyanın mobil dünyaya transfer sürecini hızlandıracak.

2- İçerik pazarlama( Content marketing ) : Şirketler artık bir yazar gibi hareket etmek zorunda.

Potansiyel müşterilerle iletişimi arttıracak çözümler üretmek, sektör ile ilgili e-booklar yazarak online mecrada yayılmasını sağlamak, şirket bloglarını faaliyete geçirerek hizmet tanıtımı yapmak , bu içerik aktivitelerinin tamamını Facebook, Twitter ve Google+ gibi mecralarda desteklemek 2012’de sektörleri bekleyen en önemli süreçlerden… Erken davranan, doymamış pazarın nimetlerinden faydalanacak.

3-Getglue : Etkileşim yeniden boyut değiştiriyor. Getglue aslında bir buluş ve devrim sayılabilir.

Beğendiğiniz film, müzik veya kitaplara check-in yapıyorsunuz. Sizin dışınızda kimler check-in yaptıysa görebiliyor ve iletişime geçebiliyorsunuz.

Foursquare’in kullandığı ‘’rozetler’’ Getglue’da yerini stickerlara bırakmış. Beğendiğiniz her şeyi stickleyebiliyor, bu konu ile ilgili ne varsa bulabiliyorsunuz.

Android için de bir eklenti çıkarttılar. 2012’ye şüphesiz damga vuracaklar.

4-Google Plus : Googlu Plus’ın geleceği 2012’de tartışılmaya devam edecek fakat Google Plus’ın kullanıcı sayısını çok hızlı bir şekilde arttırdığı bir gerçek. Aşağıdaki grafikte Facebook,Twitter ve Google+’ın 10 milyon kullanıcıya ulaşma hızları yer alıyor.

Facebook 852, Twitter 780, Google Plus ise sadece 16 günde 10 milyon kullanıcıya ulaşmış. Bu gerçekten inanılmaz bir rakam. Piyasada her ne kadar Google çalışanlarının bile Google Plus’ı kullanmadığı konuşulsa da bu iddiaların aksine başka bir araştırmaya odaklanalım ;

29 Temmuz – 2 Ekim 2011 tarihleri arasında Bloomberg/ Yougov’un 1003 Amerikan vatandaşı denek üzerinde yaptığı online ankette, ankete katılanların %13’ü Google+ hesabının olduğunu, %9’luk kısmı ise bir sene içinde üye olmayı planladığını belirtmiş. Üye olanların %45’lik kısmı ise her gün hesaplarını kontrol ediyor.

Google’ın el attığı işlerin çoğunda büyük başarı yakaladığı gerçeğinden yola çıkarsak bu pazarı Facebook ve Twitter’a bırakmayacağını söyleyebiliriz.

Facebook smartphone pazarına mı giriyor?

Bu söylenti uzun zamandır piyasaları meşgul ediyordu. Aslında Facebook’un şu anda HTC ile akıllı telefon piyasasına adım attığı bir gerçek. HTC’nin ürettiği fakat üzerinde Facebook logosu bulunan Chacha ve Salsa modelleri esasen iyi satış rakamları da yakaladı.

Google, daha önce Nexus One ile kendi logosunu barındıran telefonunu çıkarmıştı. Techcrunch’ın haberine göre; Andorid’in ve ios’un bu derece büyümesi Facebook’u korkutuyor ve Facebook’un sadece app.( uygulama ) ile yetinmeyeceği sık sık piyasalarda konuşuluyor.

Yine aynı sitede yer alan habere göre; Facebook’un iki üst düzey çalışanı Joe Hewitt ve Matthew Papakipos’un muazzam bir işletim sistemi tecrübesi var ve dedikodu o ki bu iki kişi gizliden gizliye Facebook işletim sistemi üzerinde çalışmaktalar.

Bu arada smartphone piyasasında da Google, Android ile piyasayı domine etmeye başlamış gibi görünüyor. Mobil işletim sistemlerinin Temmuz 2011 itibariyle Pazar payları şu şekilde ;

Kullanıcılar her geçen gün sosyal medya ağlarına daha çok mobil işletim sistemlerinden bağlanıyor. Hatta Android ve İos bu durumu gözeterek sosyal medya pazarlama aktivitelerini mobil dünyaya taşıyacak Adwords’ün mobil versiyonu AdMob gibi araçları satın almaya başladılar.

Böyle bir rekabetçi Pazar Facebook’u kendi telefonu ve işletim sistemini yaratmaya iter mi, yoksa Facebook, bir kısım hisselerini satın alan Windows’un Windows phone’una bir jest yaparak pazara girmez mi, yakın zaman da göreceğiz…

Sizce facebook kendi telefonunu üretmeli mi?

Şirketler için Sosyal Medya Servisi Yammer ve Yammer'ın Faydaları

Sosyal medyada Facebook ve Twitter ile tavan yapan çılgınlık, 2008 yılında Yammer ; ‘’Twitter’ın şirket için versiyonu’’ diye lansmanı yapılan Yammer ile şirketlerin içine sızdı. 


Kişiler, şirketlerine ait mail adresleriyle Twitter gibi ücretsiz olan bu sisteme bağlanarak ''what are you doing?'' yerine what are you ''working on?'' sorusuna yanıt vermeye başladılar.

Techcrunch’ın 2010 Eylül verilerine göre şirket içi sosyal ağ servisi Yammer’ın kullanıcı sayısı 1 milyonun üzerinde ve bu rakamın 800 bin kişilik kısmını Fortune 500 listesine giren şirket çalışanları oluşturuyor.

Bu anlamda Yammer’ın referansları arasında sistemi kullanan Ford, LG, Deloitte ve AMD gibi dev organizasyonlar var. Microsoft Sharepoint’in de sisteme entegre edilebilmesi servise olan ilgili arttırıyor.

Yammer’ın tanıtım videosuna göz atalım :

Yammer bazı şüpheli soruları da akla getiriyor. Bir şirketin kendi içinde bu kadar şeffaflaşması, şirketi pozitif mi negatif mi etkiler? Çalışanların neler yaptıklarını yazması şirket içi iletişimi arttırırken, girilen iletiler kişilerin kalifikasyonunu herkesin görmesine neden olabilir. Bu durumda, kullanılan kelimeler, cümleler ve cümle yapıları, olaylara yaklaşımlar, insan kaynakları için bulunmaz bir nimettir.

Bu kadar şeffaflaşma şirket içinde yapılan dedikoduları mı arttırır, yoksa şirket içinde herkesin birbirinden haberdar olduğu ve kişileri Outlook’un hantallığından kurtaran mükemmeliyetçiliğe mi götürür?

Ben Yammer’ın aslında sosyal medyanın geleceği hakkında ipuçları verdiğini düşünüyorum. Şirketlerin Facebook üzerinden profil oluşturup tüketicilerine seslendiği sistem güncelliğini yitirecek ve şirketler Yammer gibi portalları tüketicilerine de açarak direkt etkileşime girecekler. Tüketicilerin, canlı canlı tüm gelişmeleri izleyeceği , şirketi deneyimleyeceği, tamamen şeffaf, mükemmel bir sistem…

Manchester United futbol kulubünün büyük bir yatırımla kendi portalını oluşturmaya başlaması da ünlü sosyal ağlar için adeta bir kıyamet alameti…

Sizce?

Greenpeace Sosyal Medya’da Nestle’ye cezayı kesti

100 yılı aşkın süredir Türkiye’de faaliyet gösteren, Türkiye’deki ilk çikolota fabrikasını açan, bünyesinde Nesquik,Nescafe,Maggi gibi markaları barındıran perakende gıda’nın en büyük temsilcilerinden Nestle sosyal medyada çuvalladı.

Nestle’nin başta Kit-Kat gibi ürünlerinde kullandığı Palmiye yağının kullanımı, yağmur ormanlarının verimini düşürürken bir yandan da dünya üzerinde 50 -60 bin tane kalan Orangutanların neslini tüketiyor.

Greenpeace’in daha sonra bir sosyal medya krizine hazırladığı zemin videoyu aşağıda bulabilirsiniz. Bu videoda Nestle’yi Kit-Kat’ın ünlü sloganı ‘’have a break’’ üzerinden vurmuş Greenpeace.

Bu noktada Nestle’nin sosyal medya hesabında söz sahibi kişilerin, büyümesi muhtemel bu viral kampanyaya karşı bir önlem alması gerekirken, ‘’ engellenemez sosyal medya hareketi’’yle uğraşma yolunu seçmesi büyük bir hataydı. Nestle, google’a telif haklarının ihlal edildiği gerekçesiyle bu videoyu kaldırtmak için başvurdu. Google her ne kadar bu durumu onaylasa da video yüzlerce siteye çoktan yayılmıştı.

Greenpeace, destekçilerine bu videoyu paylaşma çağrısında bulundu ve nestle’nin resmi facebook hesabına birçok olumsuz yorum girildi. Nestle ise bu duruma fanların profillerini silme tehditiyle karşılık verdi. Bir anda patlak veren sosyal medya krizi aşağıdaki resimleri ortaya çıkarttı…

Tepkiler üzerine Nestle Ceo’su Peter Brabeck-Letmathe bir bildiri yayınlayarak Nestle’nin bundan sonra ormanların yok edilmesine karşılık bir dizi önlem aldığını belirtti. Bu bildiride ;

- Nestle ürünlerinin ormanlara zarar verecek ürünleri üretmeyeceğinin taahhütü
-Greenpeace ile düzenli toplantılar düzenleneceğinin taahhütü

gibi maddeler yer aldı.

Ayrıntılı link : http://www.nestle.com/Media/Statements/Pages/Update-on-deforestation-and-palm-oil.aspx

Sosyalmedyacci’nın notu : Sosyal medya hesabınızı müşteriyi anlayan kişilere teslim edin, takipçilerinizi küçümseyecek davranışlara sakın girmeyin. Sosyal medya’yı küçümsemeyin, yoksa cezalandırılırsınız.

Sosyal medyada bankaların rekabeti ne aşamada?

Türkiye’de özellikle 2001 krizinden sonra bankacılık sektörü büyük bir ivme kazandı. Bankaların verdiği kredi miktarları, işlem hacmi sürekli arttı. Bu süreçte nispeten küçük bankalar pazardan çekilme kararı alırken, Fortis ve TEB gibi bazı bankalar ise şirket evliliğine gittiler.

Aktif büyüklüklerine göre Türkiye’nin en büyük iki bankası olan Ziraat ve İş bankası'nı, Garanti Bankası, Akbank ve Yapı Kredi takip ediyor. Türkiye’nin en büyük iki bankasının sosyal medya rekabetlerindeki durumu ise biraz farklı.

Ziraat Bankası devlet tabanlı bir banka olduğu için reklam kaygısı üst düzeyde değil ve zaten bu durumu twitter ve facebook hesaplarının olmamasından anlıyoruz. İşbankası ise birazdan bahsedeceğim iki özel bankaya nispeten çok düşük ''like'' sayısına sahip.

Birçok programda yaptığım araştırmaya göre Akbank ve Garanti Bankası online mecrada en ünlü iki banka. İşbankası bu iki bankayı takip ediyor. Bu yüzden sosyal medyada en iyi yönetilen bu iki bankanın rekabetine göz atalım.

Öncelikle howsociable’a online platformlarda görünürlükleri açısından son durumları soruyoruz ve sonuç:

Garanti bankası görünürlük puanı : 137

Akbank görünürlük puanı : 322

Bu aşamada Akbank önde görünüyor. İlk maç : Akbank: 1 Garanti :0

-----------------------------------------------------------------

Wildfire’a ise twitter ve facebooktaki fan-tweet sayılarını soruyoruz.

Garanti Bankası facebook: 637.284 like

Garanti Bankası twitter : 9.976 takipçi

Akbank facebok : 511,455 like

Akbank twitter : 5.259 takipçi

Deplasmandaki müsabakada maç uzatmaya gidiyor, çünkü Akbank:1 Garanti:1

-------------------------------------------------------------------------

Son olarak Socialmention’a son izlenimimizi oluşturmak için son durumu soruyoruz ve sonuç:

Akbank’tan 51 dakikada bir bahsediliyor.

233 farklı kişi/site Akbank’tan bahsetmiş.

19 retweet almış.

http://www.socialmention.com/search/?t=all&q=garanti+bank&btnG=Search

Garanti ‘den ortalama olarak 6 saatte bir bahsediliyor.

178 farklı kişi/site Garanti Bankası’ndan bahsetmiş.

10 retweet almış.

http://www.socialmention.com/search?t=all&q=akbank&btnG=Search

Final mücadelesini Akbank kazanıyor : 2-1.

Sosyalmedyacci’nın notu : Akbank, Garanti’den sonra sosyal medyaya girmesine rağmen gerek takipçi sayısı gerekse fan sayısı müthiş artış göstermiş. İçerik güncellemesini sık yapıyor . Saygıyı hak ediyor…

Groupon ve Sosyal Medya pazarlama

Yurtdışında başlayan ve Türkiye online pazarına 2010 yılında damgasını vurmaya başlayan fırsat siteleri şirketler için ürün tanıtımı yapmak ve satışları arttırmak için muazzam imkanlar sundu.

Bugün itibariyle ülkemizde 90’un üzerinde grup fırsat sitesi var ve bu rakam Türkiye’yi dünyada bu alanda liderliği elinde tutan Çin’in ardından ikinci sıraya oturtuyor.

Şehirfırsatı ve Grupfoni’nin başı çektiği bu akımı daha sonra tüm fırsat sitelerini bir çatı altında toplayan fırsatclub.com, firsatiye.com bir kademe ileriye taşıdı.

Böylelikle, 2011 yılının ilk 6 ayında Groupon siteleri 90 milyon TL civarında ciroya ulaştı.

Müşteriler binlerce şirketi ilk defa bu siteler sayesinde tanıdı. Kimi şirketler için müthiş bir başarı yakalanırken kimileri için senaryo kötü sonuçlandı. Peki, neden?

Cevap basit :Hazırlıksız yapılan Groupon kampanyaları, risklerin hesap edilmemesi, sadece cari satışları arttırma hevesi şirketleri zor duruma düşürdü.

Markanızı büyük ihtimalle ilk defa deneyimleyecek kişilerin satın alma işlemini bir alışkanlık haline getirmeleri ve sadakatli müşteri olmaları için bırakacağınız ilk izlenim çok önemlidir. 

Eğer pazarda yeni bir şirketseniz yanlış bir groupon stratejisi sonunuzu hazırlayabilir. Groupon üzerinden gelen müşterilere daha ilgili davranılmalıdır. Hizmeti sunan şirketin hareket noktası ‘’ zaten az para ödemiş, ne bekliyor ki?’’ olmamalıdır. Aksine önündeki süreci düşünmeli ve onu/onları sadakatli hale getirmelidir.

Bir Groupon kampanyasının başarıya ulaşması için çeşitli gereklilikler vardır.

- Müşteri ilişkileri ve çağrı merkezi birimlerinin kampanyayla ilgili detaylı olarak bilgilendirilmesi

-Bu birimlerin müşterilerden kampanya hakkında gelecek tüm sorulara hazırlıklı olması.

- Hedeflenen alıcı sayısı taleplerine cevap verebilecek personel sayısı ( ya da bir kişinin sadece bu işe tahsis edilmesi ).

- Groupon kampanyanızı direkt alıcı kitleniz olan hedef pazarınıza twitter,facebook gibi sosyal medya hesaplar sayesinde yayma, bu şekilde iletişimin arttırılması

- Beklentilerin iyi bir şekilde analiz edilmesi, gerçekçi olunması

- Müşteriye samimi olunması, sunulan hizmet/ürün olduğu fiyattan yüksek gösterilmeyip yapay bir indirimin yapılmaması.

Fırsatların şirketler için ne ifade ettiğine bilimsel açıdan bir göz atalım ;

Rice Üniversitesi‘nde pazarlama profosörü olarak görev yapan Utpal Dholakia’nın 2009 Haziran – 2010 Ağustos tarihleri arasındaki 150 groupon kampanyasını inceleyerek yaptığı araştırmadan ilginç sonuçlar çıkmış ;

İncelenen 150 kampanyadan %32’si kar yaratamamış, ve bu yüzde 32'lik dilim bir daha groupon kampanyası düzenlemeyeceğini belirtmiş.

%66’lık dilim bu kampanyaları karlı bulmuş. Genele vurulduğunda tüm cevap verenlerin yüzde 40’ından fazlası bir daha Groupon düzenlemeyeceğini belirmiş.

Araştırmada diğer önemli kısımlara gelince ;

Memnun çalışanları olan bir şirkette Groupon kampanyasının başarılı olma ihtimali daha yüksek.

    En başarısız olan Grouponlar restoranlarken ,en başarılaları Spa merkezleri…

Sosyalmedyacci notu: Riskleri iyi analiz edin, beklentileriniz net bir şekilde ortaya koyun, kampanya süresince kesinlikle iyi bir müşteri hizmetleri operasyonu yürütün ve kampanyayı yayın...

Facebook’ta ‘’like’’ odaklı sosyal medya?

Sosyal medyaya adım atan birçok şirketin ilk olarak düşündüğü sosyal medya politikası Facebook hesabındaki like sayısını arttırmaktır.


Eğer sosyal medyadaysanız potansiyel müşterilere sesinizi duyurmak ister, yeni bir ürünüzü tanıtır,kampanyalarınız hakkında bilgil verir, fanlarınızla direkt iletişime geçerek taleplerini öğrenir, çeşitli analizlerden sonra taleplerine uygun ürünler arz edersiniz.

Sesisinizi facebook’ta duyurmak için elinizdeki en önemli ücretsiz argüman ise kendinizi beğendirmektir.Kişilerin sizi takip etmesi, durum güncellemelerini görerek hizmetiniz hakkında bilgi alması’’ like’’ edilmenizle olacaktır.

Peki like sayısını arttırmak tek hedef mi olmalıdır?

Çoğu sosyal medya hesabının yönetiminde bu hata mevcuttur. Sosyal medya stratejisini takip edilmek ve like edilmek ile doğrudan ilişkilendiren şirketler ve sosyal medya uzmanları aslında çalıştıkları kuruma büyük zarar verirler.Bunun nedenleri ;

1-  Sizi like eden kişiler potansiyel müşterileriniz olmalı ve hedef kitleniz olmalıdır. Dolayısıyla like sayınızı arttırmak için yapacağınız girişimler iyi irdelenmelidir. Bir bebek şampuanı hesabını, örneğin;johnson’s baby şampuanı bebeği veya çocuğu olmayan kişilerin like etmesi veya bu kişilerin like ettirilmeye çalışılması mantık dışıdır.

Bunun için sizi like eden kişiler, hizmetinizi deneyimlemiş veya hzmetinizle yakından ilgili kişiler olmalıdır.


(Örneğin bir havayolu şirketinin‘’ bizi facebooktan takip edin’’ bannerları havacılık forumlarında bulunmalıdır. Çünkü bu forumlardaki kişiler sık uçan kişiler ve havacılığa ilgisi olan kişilerdir.)

2-   Sosyal medyada anahtar kelime ’’ etkileşim’’dir. Örneğin ; 200 bin like sahibi fakat paylaşımları toplamda 50 kere beğenilmiş ve 50 kere paylaşılmış bir şirket, sadece 50 bin likeı olan ,fakat paylaşımları 500 kere beğenilip 500 kere paylaşılan bir şirkete göre daha etkili bir sosyal medya politikası izliyor demektir.

Sosyalmedyacci'nin notu: Like edilmek her şey değildir, esas savaş likelandıktan sonra başlar…

Sosyal medya ve İtibar Krizi : Onur Air vakası

Bu konu hakkında çok şey yazıldı , çizildi. Onur Air sosyal medya yönetcileri vasıfsızlık ile suçlandı. Olayı birkaç yönden ele almadan önce kısaca anımsayalım.

Van’daki yıkıcı depremin ardından Onur Air 25 EKİM 2011 günü, Facebook üzerinden şu şekilde bir ileti ekler : ‘’ Facebook sayfamıza katacağınız her takipçimiz için 0.5 TL’lik bie bağış daha yapacağız. ‘’. Kıyamet kopar...

Kampanya hemen onlarca tepki almaya başlar :

''Doğal afette bile para kazanmayı düşünüyorsunuz''... ''Orada insanlar ölürken siz burada reklam peşindesiniz''...

Onur Air bu yorumlardan bazılarını siler fakat sesini Facebook'tan duyuramayan kişiler Twitter'a yüklenirler ve konuyu trend yaparlar, sonra iş çığrından çıkar. İşte tam bu sırada Onur Air bir atak yapıp yaptığı hatayı düzeltmeye çalışır fakat yazdığı iletide '' yanlış anlamalar için, yanlış anlamayan takipçilerimizden özür dileriz '' der. Tepkiler iyice büyümeye başlayınca ise bu iletiyi değiştirip sadece '' yanlış anlamalar için özür dileriz '' yazar...

Konuyu irdeleyelim :

1 - Kampanya hatalı mıydı?

Bu konuya iki açıdan bakmak gerekiyor.

Pesimist yaklaşım : Türk insanın hassas olduğu bir konunun hesap edilemeyerek yanlış anlamaya yol açacak bir ileti girilmesi büyük bir hata. İnsanlar eğer ''like'' yaparsak Vandakilerin karnı doyacak, daha az kişi ölecek, yardımlar artacak psikolojisine girmediler, aksine rantçı Onur Air, insanlıktan nasibini almamış Onur Air psikolojisine girdiler ve şöyle düşündüler : Daha çok yardım gitmesi için size para kazandırmamız mı gerekiyor?

Optimist yaklaşım : Yine aynı halk televizyonda toplanan yardımlara, şirket ismi verilerek yapılan yardımlara tepki göstermedi. Aslında kişiler veya şirketler Türkiyedeki reytingi en yüksek kanallar üzerinden bir PR çalışması yapmışlardı ve amaçları tabiki ileriye dönük ekonomik beklentilerdi. Eğer Onur Air sosyal medya yöneticileri bu noktadan hareketle çıktı ise suçlamadan önce biraz düşünülmesi, tartışılması gerekiyor.

2 - Kampanyanın hatalı olmadığı varsayımı altında Onur Air nerede hata yaptı ve bir sosyal medya krizi ortaya çıktı?

En büyük hata kriz yönetimindeki acemilikti. Kampanya güzel olsa da olay istenilmeyen bir noktaya bir şekilde gitti, bu durumda acil önlem alınması gerekiyorken yorumları silip takipçileri küçümseyecek ifadenin yer alması acemilik kokan hareketlerdi.

Sonuç ve çıkarılacak dersler :

- Bu ülke insanın derin hassasiyetleri var. Irk,dil, din, afet hatta bayramlar, politik hassasiyetler. Sosyal medyada faaliyet gösteren şirketler eğer bu konular ile ilgili ileti gireceklerse ölçüp biçmeliler, girecekleri iletiyi şirket dışından yakın çevresine göstermeli ve onların tepkisini de ölçmeliler, mümkünse yalın, net bir ifade kullanmalılar.

Sosyal platformlarda toplumların karakteristik yapıları ve hassasiyetleri önemlidir.

- Sosyal platformlar şirketler için yalnızca pazarlama aktivitesi olmamalıdır, olsa bile olduğu çaktırılmamalıdır. Sosyal medya sadece yeni ürünleri duyurma, çeşitli kampanyalarla satışları arttırma alanı olmamalıdır. Şirketler için en verimli kullanımı şu şekildedir.

- Müşteri taleplerini anlayarak sunulan hizmetin geliştirilmesi, müşterilerden gelen geribildirimleri ilgili birimlere iletmesi. ( Bu noktada şirketin kalite departmanı çok önemlidir, gelen geribildirimlere yönelik aksiyonlar alınıp alınmadığını denetlemelidir.)

- Müşteri memnuniyetinin çeşitli satış arttırıcı yöntemlerle desteklenmesi ve şirketin itibar, marka bilinirliğini arttırılması.

Sosyal medya VS. Dünya nüfusu

Facebook’un 2011 başlarında dünya üzerinde 700 milyon kullanıcısı varken, 2011 eylül itibariyle 800 milyon’un üzerinde kullanıcısı var. Türkiye’deki kullanıcı sayısı 2011 Eylül itibariyle 30.5 milyon.

(Kaynak : http://tr.wikipedia.org/wiki/Facebook )

Dünyanın en kalabalık nüfuslu ülkeleri düşünüldüğünde ( Çin : 1,32 milyar , Hindistan : 1,12 milyar ) Facebook 800 milyonun üzerindeki kullanıcısıyla dünyanın 3. en büyük ülkesi. Çok daha dikkat çekici durum ise Hindistan’dan hemen sonra gelen bol nüfuslu ABD’nin 304 milyon olan nüfusuyla Facebook’un yanına dahi yaklaşamaması.

Facebook’un bu şekilde istikrarlı bir artışla çok yakında dünyanın en kalabalık nüfusuna sahip olacağını kestirmek çok da güç değil.

2011 Ekim ayında Twitter Ceo’su Dick Costolo’nun açıkladığı verilere göre ise Twitter’ın dünya üzerindeki aktif kullanıcı sayısı 100 milyon’un üzerinde. Twitter’da dünya nüfusunun 1,7sini oluşturan 108 milyon nüfuslu Meksika’nın hemen ardından dünyanın en büyük 12. nüfusuna sahip.

Sosyalmedyacci'nin notu: İnternet gün geçtikçe sosyal medyaya dönüşüyor. Geleneksel pazarlama yöntemlerinden online pazarlamaya geçiş yeni trend olarak sosyal medya pazarlamayı öne çıkarıyor…

Sosyal medya Türkiye’de neden giderek popülerleşiyor

Global bazda sosyal medyanın kullanım miktarının sürekli artması bir yana, Türkiye’de bu derece çılgınca bir artışın nedenlerini sosyolojik açıdan ele almak gerekiyor.

Türk insanın karakteristik özellikleri irdelenirse Türkler duygusal, sıcakkanlı, genç nüfusundan ötürü enerjik, teknoloik gelişmelere sanıldığının aksine daha çabuk uyum sağlayan vb. bireylerdir. Listê kimilerine göre farklılık gösterse de muhtemelen mutabık kalınacak detaylar bunlar.

Sosyal medya da bu karakteristik özelliklere hizmet etmekte.

Durun size bu karakteristik özellikleri örnekleyeyim ;

Duygusal olması : Sosyal ağlar vatandaşımızın politik, ekonomik , siyasi konulara olan sitemini veya iç dünyasını ilgilendiren çıkmazları duyurabilmek için bulunmaz mecradır. Olaylara anlık tepkiler vermek, akıl süzgeçinden geçirmeden çıkışlar yapmak için müthiş bir ortamdır.

Sıcakkanlı olması : Türk insanı şüphesiz sıcakkanlıdır. Akdeniz insanının ortak özelliği ki bu bizde bir miktar daha fazladır, insanlarla iletişime geçmeyi, hayatlarını yorumlamayı hatta biraz da dedikodulamayı çok severiz. İletişime geçerken çoğu zaman dozunu kaçırır biraz da laubali oluruz. Hazır onlarda karşımızda değillerken ne güzel birşeydir bu sosyal ortamlar?

Enerjik olması : Sosyal medya doğası gereği , kendini ifade etme ve sesini duyurma isteği olmayan, yaşam enerjisi olmayan bireyleri dışlar, ayıklar. Sosyal platformlar etkileşimin olduğu yerlerdir. Tek taraflı bir etki yoktur, etki karşılıklı olur hatta üçüncül dördüncül… kişilere ulaşır. Etkileşim enerji demektir, enerji gençlik demektir, gençlik ise istatistiklere göre dünyanın en genç nüfusu olan 2. ülkesi Türkiye demektir.

(Not :ABD nüfus ofisine göre genç nüfus konusunda 2025’ de Meksikayı da geçip 1. sıraya yerleşeceğiz.)

Teknolojiye çabuk ayak uydurması : Türk insanı teknolojiyle barışıktır. Teknolojiyle barışık olma durumunu biraz genişletelim. Kişi başına düşen gelir ortalaması Avrupa ortalamasının bir hayli altındayken kişi başına düşen cep telefonu ortalamasının Avrupa ortalamasının bir hayli üzerinde seyretmesi teknolojik devrimleri gerçekleştirmede çok da geride kalmadığımızı göstermekte. Aynı şekilde bilgisayar kullanım oranın her sene müthiş oranda artması da. Aslında kullanım amacı veya telefon satın alma durumu sosyolojik nedenlere bağlı olsa da teknolojik bir hareket olduğu kesindir.

Türkiyedeki sosyal medya çılgınlığını sadece sosyolojik nedenlerle ele aldım.

Sizce sebepleri neler?